SZERMIERKA

Historia szermierki na wózkach w Polsce

Szermierka w Polsce została zaadaptowana do potrzeb osób niepełnosprawnych w 1991 roku przez dr Tadeusza Nowickiego oraz osoby, które wraz z nim współtworzyły i rozwijały Integracyjny Klub Sportowy AWF m.in. Leszek Małolepszy (zawodnik RKS Marymont), Tomasz Engel (trener AZS-AWF), Marcin Rusek (zawodnik AZS-AWF), Joanna Sarek (zawodniczka AZS-AWF), Grzegorz Gąsiorowski (zawodnik AZS-AWF) oraz osoby z niepełnosprawnościami, które tym samym zostały pierwszymi polskimi szermierzami na wózkach: Marek Wolski, Lidia Barańska, Piotr Jaroszewski, Andrzej Iwanowski, Sławomir Besowski, Dariusz Mokosa, Piotr Wolszczak.

Szermierka uprawiana na świecie przez inwalidów już od 1948 roku, w Polsce przez całe dziesięciolecia była dla niepełnosprawnych niedostępna. Z chwilą powstania IKS-AWF osoby z niepełnosprawnościami rozpoczęły regularne, profesjonalne i integracyjne treningi szermiercze, zrupowania i zawody sportowe. Było to ówcześnie przedsięwzięcie pionierskie i innowacyjne.

W 1992 r. Integracyjny Klub Sportowy AWF zorganizował w Warszawie pierwsze w Polsce integracyjne zawody, które odbyły się pod patronatem małżonki ówczesnego Prezydenta RP - Pani Danuty Wałęsy.

Dzięki postępującemu procesowi integracji niepełnosprawnych ze środowiskiem akademickim, autorskim metodom treningowym realizowanym w IKS-AWF, zaangażowaniu trenerów i zawodników, współpracy ze środowiskiem naukowo-dydaktycznym warszawskiej AWF oraz wsparciu zewnętrznych organizacji i podmiotów, zawodnicy z Integracyjnego Klubu Sportowego AWF zaczęli bardzo szybko osiągać niebywałe wprost sukcesy. Warto zaznaczyć, że w 1994 roku, na dwa lata przed Igrzyskami Paraolimpijskimi w Atlancie, ważnym wsparciem dla IKS-AWF okazała się pomoc m.in. firmy 3M Poland, którą zaoferował ówczesny Dyrektor tej firmy - Pan Piotr Freyberg. Wyciągnięcie pomocnej dłoni w kierunku niepełnosprawnych szermierzy i innowacyjnych działań Integracyjnego Klubu Sportowego AWF przyczyniło się do dynamicznego rozwoju szermierki na wózkach w Polsce i stworzenia w IKS-AWF centralnego ośrodka szkolenia w tej paraolimpijskiej dyscyplinie sportu.

Chcąc popularyzować szermierkę oraz chcąc umożliwić trenowanie tej dyscypliny osobom z niepełnosprawnościami w miejscu ich zamieszkania lub pobytu, Integracyjny Klub Sportowy AWF zaczął inicjować i rozwijać lokalne ośrodki szkoleniowe na terenie kraju. Zajęcia prowadzili dojeżdżający z Warszawy: Tadeusz Nowicki, Marek Stępień, Wojciech Adamczewski, Tomasz Engel i Marek Gniewkowski, a także zaangażowani lokalnie Tomasz Marek w Konstancinie, Kazimierz Zaręba i Tadeusz Kirklewski w Olsztynie i Ostródy oraz Stefan Cynke w Lublinie. Działania te zaowocowały powstaniem szermierczych filii IKS-AWF, które z czasem przerodziły się w samodzielne kluby.

W 1996 r. podczas Igrzysk Paraolimpijskich w Atlancie, startująca w turnieju szpady kobiet kat. A, zawodniczka IKS–AWF Jadwiga Polasik zdobyła pierwszy medal w historii polskiej szermierki na wózkach. Był to medal srebrny. Zwieńczeniem realizacji autorskiego programu Klubu, zmierzającego do stworzenia krajowego systemu szkolenia i współzawodnictwa, inicjowania oraz zakładania nowych klubów integracyjnych, rozwijania i upowszechniania szermierki na wózkach, stały się sukcesy polskich szermierzy niepełnosprawnych na arenie międzynarodowej, a szczególnie na Igrzyskach Paraolimpijskich w Sydney, kiedy to polscy floreciści, szpadziści i szabliści wygrali klasyfikację medalową, stając się najlepszą ekipą szermierczą na świecie. Indywidualne i drużynowe sukcesy odnieśli wtedy: Marta Wyrzykowska-Makowska, Agnieszka Rozkres, Jadwiga Polasik, Dariusz Pender, Robert Wyśmierski, Piotr Wolski-Czop, Arkadiusz Jabłoński, Radosław Stańczuk i Tomasz Walisiewicz. W sumie polscy zawodnicy zdobyli wówczas 6 złotych i 5 srebrnych medali, w tym 3 złote i 2 srebrne w turniejach indywidualnych. Warto podkreślić, że najlepszą zawodniczką podczas tej paraolimpiady została Marta Wyrzykowska-Makowska, która startując indywidualnie we florecie i w szpadzie kat. B oraz występując w obu turniejach drużynowych (floretu i szpady kobiet) uzyskała wynik maksymalny i absolutnie bezprecedensowy w historii światowej szermierki na wózkach, a mianowicie zdobyła wszystkie 4 złote medale!

Z Igrzysk w Atenach polscy szermierze przywieźli 9 medali, w tym 6 wywalczonych w turniejach indywidualnych: w szabli mężczyzn kat. A – medal srebrny, zdobyty przez debiutującego na Igrzyskach młodego zawodnika IKS-AWF, Stefana Makowskiego; w szabli mężczyzn kat. B – medal srebrny, zdobyty przez Piotra Czopa; w szpadzie mężczyzn kat. A – medal srebrny, wywalczony przez Radosława Stańczuka; w szpadzie mężczyzn kat. A – medal brązowy, wywalczony przez Dariusza Pendera; w szabli mężczyzn kat. A – medal brązowy, zdobyty przez Arkadiusza Jabłońskiego; brązowy medal w indywidualnym turnieju szpady kobiet kat. B zdobyła też Marta Wyrzykowska-Makowska. Medale w turniejach drużynowych zdobyli wszyscy w/w zawodnicy oraz Tomasz Walisiewicz, Renata Frelik, Jadwiga Polasik i Dagmara Witos-Eze.

Na XIII IP w Pekinie, mimo ograniczenia szermierczych konkurencji wyłącznie do rozgrywek indywidualnych i zdecydowanej przewagi Azjatów (którzy wywalczyli aż 22 medale z 30 możliwych do zdobycia) zawodnicy IKS-AWF, szpadzista Radosław Stańczuk i florecista Dariusz Pender, jako nieliczni spoza azjatyckiego kręgu stanęli na podium, zdobywając medale brązowe.

Podczas Irzysk Paraolimpijskich w Londynie polska ekipa szermierzy na wózkach uplasowała się na 3 pozycji w klasyfikacji medalowej. Złote krążki wywalczyli: Dariusz Pender (szpada mężczyzn kat.A) i Grzegorz Pluta (szabla mężczyzn kat.B). Medal brązowy wywalczyła Marta Makowska.

Z Igrzysk Paraolimpijskich w Rio de Janeiro ze srebrnym medalem wróciła floretowa drużyna mężczyzn walcząca w składzie: Dariusz Pender (kat.A), Michał Nalewajek (kat.A) i Jacek Gaworski (kat.B). Medale brązowe wywalczyli drużynowo szpadziści (Dariusz Pender, Michał Nalewajek i Kamil Rząsa) i indywidualnie Adrian Castro w turnieju szablowym kat.B.

Łącznie polscy szermierze na wózkach wywalczyli 32 medale Igrzysk Paraolimpijskich począwszy od Atlanty w 1996 roku do Rio de Janeiro w 2016 roku.

Należy odnotować, że w przygotowaniach niepełnosprawnych szermierzy do zawodów o najwyższej międzynarodowej randze, takich jak IP, MŚ, PŚ i ME, brali udział, w różnych okresach działalności Klubu, trenerzy i instruktorzy będący w większości absolwentami warszawskiej AWF (m.in. Wojciech Adamczewski, Bogdan Polanowski, Wojtek Kaleciński, Grzegorz Gąsiorowski, Marek Stępień, Dorota Burnagiel-Malinowska, Ryszard Breś, Jakub Nowicki). Aktualnie zespół szkoleniowy sekcji tworzą następujące osoby: Tadeusz Nowicki, Marek Gniewkowski, Zbigniew Rybak, Sebastian Koziejowski, Leszek Małolepszy, Michał Morys, Tomasz Sierakowski i Sebastian Giedroić.

Wymiernym wskaźnikiem organizacyjnych sukcesów polskiej szermierki, a tym samym Integracyjnego Klubu Sportowego AWF jest fakt, iż międzynarodowe władze sportu osób niepełnosprawnych już od ponad 20 lat, rokrocznie, przyznają Polsce prawo do organizacji Pucharu Świata w szermierce na wózkach. Zawody te noszą nazwę turnieju o "Szablę Kilińskiego". Są to największe i najbardziej znane na świecie zawody w szermierce na wózkach tej rangi. W 2007 roku zawody te zostały uznane jako wydarzenie roku i były transmitowane na żywo w programie ogólnopolskim TVP. IKS-AWF był też trzykrotnie organizatorem mistrzostw Europy dla niepełnosprawnych szermierzy (1999, 2007 i 2009), czterokrotnie organizatorem Młodzieżowych Mistrzostw Świata w szermierce na wózkach U23 i U17 oraz od samego początku tj. od 1994 roku jest rokrocznie organizatorem Mistrzostw Polski. Od 2002 do 2016 roku Integracyjny Klub Sportowy AWF prowadził w warszawskich szkołach autorski program "Poznaj Mistrza Paraolimpijskiego", w ramach którego szermierze - paraolimpijczycy - spotykali się z młodzieżą, opowiadali o swoim życiu i swojej karierze sportowej oraz prezentowali i promowali piękną, elegancką dyscyplinę jaką jest szermierka.

← Powrót do strony głównej